ZUNZUNSTARTUPS
Vừa qua tại Genesia Orbit HCMC, chúng tôi đã tổ chức hoạt động Orbit Startups Workshop hàng tháng của mình. Lần này, chúng tôi lựa chọn đề tài về Key Success Factors (KSFs) giúp thúc đẩy hoạt động gọi vốn hiệu quả của startup. Với phương châm Content - First, tập trung vào chiều sâu chất lượng nội dung, buổi Workshop này được chia ra làm 2 phần - phần đầu tiên là chia sẻ Key Note nội dung căn bản làm kiến thức base, để bước vào phần 2 Fireside Chat với khách mời Trần Anh Tùng - GP của quỹ VIC Partners. Chúng tôi đã trao đổi nhiều nội dung ý nghĩa, với case thực tế, có tính tương tác cao cùng với nhiều nhà sáng lập startup tham gia. Trong bài blog này, tôi xin phép được chia sẻ nội dung Key takeaways từ buổi Workshop này nhé!
Dưới đây là một slide trong phần nội dung Key Note của tôi. Có thể nói đây là slide tổng quát nhất phần nội dung base quan trọng tôi muốn gửi gắm tới các nhà sáng lập startup, những người đang muốn lên kế hoạch gọi vốn cho startup mình. Thực tế chứng kiến nhiều nhà sáng lập phải loay hoay, thắc mắc không biết mình đang gọi vốn ở giai đoạn này thì cần gặp nhà đầu tư nào thì phù hợp, cần tập trung vào điều gì, cần có KSFs nào để gọi vốn hiệu quả nhất. Do đo, tôi đã trả lời tất cả những thắc mắc này bằng bảng thông tin tổng hợp ngắn gọn dưới đây. Hi vọng đây là thông tin base nền tảng quan trọng, làm tiền đề để các nhà sáng lập có thể biết được mình cần gặp nhà đầu tư nào, cần chuẩn bị những KSFs nào để fundraising-ready hơn, tăng hiệu quả cho hoạt động gọi vốn của startup mình.
Dựa trên thông tin base được input ở trên, chúng tôi bước vào phần nội dung Fireside chat tương tác giữa tôi và khách mời Trần Thanh Tùng, một cách hiệu quả, với nhiều chia sẻ có ý nghĩa, có chiều sâu thông tin.
Cụ thể, tôi đã chia sẻ về vấn đề giảm Series A Graduation Rate - tỷ lệ các startup gọi vốn vượt qua được vòng Series A trong những năm của “mùa đông gọi vốn” gần đây, trong bối cảnh tiêu chí của nhà đầu tư trở nên khắt khe hơn khi nhìn vào cột mốc quan trọng của series A là Product Market Fit (PMF). Ở đó, startup cần cho thấy startup sự tăng trưởng liên tục cả về Lượng và Chất của khách hàng, kéo theo tăng tưởng về doanh thu và margin, tối ưu Unit Economics. Ở giai đoạn này startup sẽ cần tập trung vào việc tìm được động cơ tăng trưởng, có thể tái lập và mở rộng trong hoạt động bán hàng và vận hành bên trong. Về mặt tổ chức, startup sẽ cần cho thấy được mình đã kiện toàn được đội ngũ mạnh với văn hoá doanh nghiệp nổi bật cho thấy được tiềm năng startup có thể mở rộng, tiếp tục phát triển bứt phá sắp tới. Thực tế, trong giai đoạn hiện nay, chứng kiến nhiều startup loay hoay không thể “tốt nghiệp” vượt qua được series A vì chưa đạt được trạng thái “chín” của PMF kể trên, khiến startup bị hụt hơi, không thể hoàn tất được vòng gọi vốn series A. Đặc biệt với startup có mô hình kinh doanh không tạo ra dòng tiền nhanh, mà bị phụ thuộc vào gọi vốn bên ngoài, thì có thể nói đây chính là cửa tử. Do đó, bài học ở đây là startup sẽ cần phải hiểu rõ Milestone Series A startup mình cần hướng tới. Từ đó, backcast - tính ngược lại các nguồn lực cần thiết, và bằng mọi cách hiện thực hoá các điều kiện cần để đạt được Milestone đó. Startup sẽ cần phải tính toán quản lý nguồn lực này thật kỹ, tránh để việc mình bị “hụt”, chỉ đạt được trạng thái “tái, chưa chín” của PMF trong khi đã gần hết runway, đẩy việc gọi vốn của startup đi vào thế khó. Còn bài học không thể không kể đến mà tôi tin các nhà sáng lập đều hiểu rõ, là startup sẽ cần phải tự chủ đa dạng hoá dòng tiền huy động về cho startup, thiết kế mô hình kinh doanh tạo ra dòng tiền nhanh hơn từ khách hàng, tất cả là để mình không bị phụ thuộc chỉ vào một dòng tiền từ huy động vốn của quỹ đầu tư. Đó là lý do vì sao, năm ngoái quỹ Genesia Ventures chúng tôi đã tập trung vào phát triển hợp tác chiến lược với đối tác ngân hàng OCB để mở rộng đa dạng hoá kênh tiếp cận vốn phát triển cho startup của mình.
Không dừng lại ở đó, tung hứng tại Fireside Chat, chúng tôi đã cùng nhau chia sẻ về một trong những KSFs quan trọng nhất trong gọi vốn của startup - Niềm Tin. Khách mời Trần Thanh Tùng đã chia sẻ rằng hiện nay, từ vòng gọi vốn đầu tiên - First Round ở giai đoạn sớm của startup, trước đó startup đã cần phải bootstrap để có được một vài kết quả kinh doanh khả quan ban đầu để tạo ra niềm tin vào năng lực thực thi của startup. Chúng tôi chia sẻ chung quan điểm về KFS tiếp theo để tạo và giữ Niềm Tin đó, nằm ở sự Consistency - nhất quán trong lời nói và hành động của nhà sáng lập startup khi tiếp xúc với các nhà đầu tư. Cụ thể, nhà sáng lập sẽ cần cho các nhà đầu tư thấy rằng, mình nói được làm được. Sau buổi họp đầu tiên với các nhà đầu tư, dù tiếp tục bước tiếp tới các buổi họp tiếp theo hay không, thậm chí dù startup không nhận được đầu tư từ đó, nhưng việc giữ liên lạc, cập nhận tiến trình phát triển “nói được làm được” của startup mình, thông qua Newsletter, cũng là một cách giữ niềm tiên với nhà đầu tư. Khách mời Trần Thanh Tùng đã chia sẻ về một case study của Coolmate - một trong những startup nổi bật mà quỹ VIC Partners đã đầu tư đồng hành phát triển. Tùng chia sẻ rằng, sau đầu tư nhà sáng lập của Coolmate đã luôn nhất quán, chủ động báo cáo hoạt động của startup tới các cổ đông của mình, chia sẻ rõ ràng những kết quả đã làm được (Actual) - những kế hoạch sẽ làm tiếp theo (Plan). Thậm chí, nhà sáng lập còn gửi thêm cả Newsletter không chỉ tới các nhà đầu tư, cổ đông, mà còn cả với nhân viên của mình đều đặn hàng tháng. Có thể nói đây chính là năng lực và bản lĩnh giao tiếp rõ ràng, để tạo và duy trì niềm tin với startup của nhà sáng lập. Cuối cùng, khách mời Trần Thanh Tùng cũng chia sẻ góc nhìn cần thiết về việc nhà sáng lập startup chủ động Ask for Support - gửi yêu cầu nhà đầu tư cùng tham gia giúp đỡ startup đạt được kế hoạch tiếp theo (Plan) trong báo cáo của mình. Tôi không thể đồng ý hơn với những chia sẻ này của Tùng, vì thực tế tôi cũng đã chia sẻ về case study Fundiin thực hiện điều này tuyệt vời ra sao, trong bài blog trước đây của mình.
Đau đáu chứng khiến nhiều startup đang phải dành rất nhiều thời gian loay hoay gọi vốn, đặc biệt trong tình hình thị trường vốn khó khăn kéo dài hiện nay. Thực tế, khoảng 2 năm về trước, tôi đã viết chuỗi series 6 bài viết trên Zunzunstartups, đào sâu chia sẻ về các lời giải cho bài toán Gọi vốn của startup ở giai đoạn sớm. Tới nay, tôi nhận thấy thách thức gọi vốn với vấn đề “thông tin bất đối xứng” giữa nhà đầu tư và nhà sáng lập startup vẫn còn rất lớn, cần được các bên thẳng thắn, cởi mở chia sẻ thông tin cùng các bài học tham khảo tới mọi người. Tôi hi vọng rằng những chia sẻ trao đổi đa chiều trực tiếp tại buổi Orbit Startups Workshop và những Key takeaways quan trọng trên đây, cho thấy những tâm huyết của chúng tôi, với mong muốn những chia sẻ đầy tính thiết thực, có ý nghĩa tham khảo dành cho các nhà sáng lập startup, góp phần thúc đẩy hoạt động gọi vốn phát triển của startup Việt mình ngày càng trở nên hiệu quả hơn. Yeah, just keep fighting!!
P/s: Các nhà sáng lập quan tâm về đề tài này xin hãy Book Meeting dưới đây, để chúng ta cùng nhau thảo luận thêm nhé! Xin cám ơn rất nhiều!