Trong các buổi họp với nhà sáng lập startup ở giai đoạn sớm, khi cân nhắc cơ hội đầu tư tôi thường đặt câu hỏi về lợi thế cạnh tranh của startup đó. Các câu trả lời tôi thường được nhận sẽ là đội ngũ dày dặn kinh nghiệm, năng lực phát triển sản phẩm, sở hữu hoặc có đối tác kênh phân phối tốt, có lợi thế về chi phí trong tối ưu khâu sản xuất,…Tất nhiên, đây đều là những lợi thế cạnh tranh tuyệt vời nếu có cho bất kỳ một công ty startup nào. Tuy nhiên, tôi nhận thấy, thật ra còn có một điểm nữa vô cùng quan trọng, nhưng thú vị là thường không được đề cập trong các câu trả lời. Đó là: Speed - Tốc độ. Thực tế trong quá trình đồng hành với nhiều startup hậu đầu tư, tôi nhận ra càng rõ nét vai trò không thể thiếu của vũ khí mang tên “Tốc độ” này. Khi mọi thứ khác là bằng nhau, thì các công ty nhanh hơn cả trong mọi thị trường thường có lợi thế để thắng.
Facebook đã quá nổi tiếng với áp dụng triết lý "Move Fast, Break Things" trong những ngày đầu. Đặc biệt là xuyên suốt trong quá trình phát triển của công ty, chữ Fast - Nhanh luôn nhất quán xuất hiện trong mọi phiên bản của các khẩu hiệu được cập nhật sau đó. Từ "Move Fast and Break Things" rồi chuyển thành “Move fast with stable infra”, rồi cắt gọn thành "Move Fast”, rồi đến khẩu hiệu là "Move Fast Together". Vừa qua, bước ra khỏi buổi họp BOD của một startup quỹ chúng tôi đầu tư và đồng hành tại Việt Nam, tôi không khỏi ấn tượng bởi khả năng thực thi nhanh chóng, hiệu quả và sắc sảo của đội ngũ trong việc không ngừng mở rộng tiềm năng của startup của mình. Chính điều này đã khiến tôi suy nghĩ nhiều việc những điều quan trọng gì giúp startup đi nhanh hơn và hiệu quả hơn. Trong nhiều trường hợp thì “chậm mà chắc”, còn với startup với nguồn lực hạn chế, và sinh mệnh mong manh, thì đòi hỏi họ không được CHẬM với những điều quan trọng. Cụ thể, khi chúng ta suy nghĩ về vận hành startup nói chung, có lẽ tất cả đều chỉ thu gọn đơn giản lại bằng hai hoạt động: ra quyết định và thực thi quyết định hiệu quả.
Tôi từng chia sẻ trong bài Daily blog trước đây về đề tài 8 cái bẫy thường gặp và 5 thói quen giúp nâng cao năng lực ra quyết định sáng suốt, tôi hiểu rõ được những thách thức trong việc ra quyết định hiệu quả. Đặc biệt là có rất nhiều điều quan trọng không thể đưa ra quyết định luôn ngay được. Chính vì thế, việc xác định thời điểm ra quyết định hiệu quả sẽ giúp bạn tối ưu thời gian và chất lượng ra quyết định và từ đó là giảm rủi ro phải cân nhắc lại - làm lại việc đã ra quyết định. Là nhà sáng lập dù bận rộn nhưng với tư duy tối ưu, khi đứng trước bất kỳ một yêu cầu ra quyết định nào, họ sẽ luôn bắt đầu bằng việc ước tính thời gian và nỗ lực cần có cho việc ra quyết định đó. Cụ thể là, cần ai cung cấp thông tin gì, tới khi nào thì có thể ra quyết định.
Tiếp theo, đó là thực thi quyết định đã được đưa ra, luôn cần phải sắc bén, nhanh chóng hiệu quả. Là nhà sáng lập startup, có lẽ các bạn cũng sẽ nhận ra là có rất nhiều việc có thể hoàn thành sớm hơn, trong hôm nay hoặc muộn nhất trong tuần này, thay vì phải để tới tận tuần sau hay tháng sau. Do đó, việc đặt câu hỏi “Tại sao chúng ta không thể hoàn thành nhanh hơn?” trước mọi hành động thực thi của tổ chức, là điều vô cùng quan trọng để thách thức mọi người trong trong team cùng xây dựng tư duy Speed-up và về lâu dài là xây dựng lợi thế cạnh tranh về Speed cho startup của mình.
Trên đây là những suy nghĩ của tôi về những điều quan trọng giúp startup đi nhanh hiệu quả xây dựng Speed - Tốc độ là lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ cho startup của mình. Để làm được 2 điều quan trọng một cách hiệu quả như ở trên, tôi tin rằng với startup từ lãnh đạo tới các nhân viên, luôn cần bắt đầu mỗi ngày bằng việc hiểu rõ mục tiêu của mình trong ngày, trong tuần đó là gì, trong một bức tranh mục tiêu chung dài hạn của startup. Đây là nền tảng thống nhất vô cùng quan trọng để mọi người hiểu được mình cần tập trung vào việc gì vì điều gì. Yeah, keep fighting nhé!!