Nhân dịp Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản, tôi rất vui khi được tham gia trả lời phỏng vấn với Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO), cùng với các chuyên gia và nhà lãnh đạo đến từ Nhật Bản và Việt Nam, là những người đang hoạt động tích cực trong lĩnh vực Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Nhân dịp bài phỏng vấn này được phát hành chính thức qua ấn phẩm ベトナムDX参入事例集 ―ベトナムDXキーパーソンに聞く― bằng tiếng Nhật, tôi xin phép được chia sẻ lại một phần nội dung bài phỏng vấn của tôi bằng tiếng Việt trong bài Daily Catchup ngày hôm nay nhé!
Tổng quan về quỹ Genesia Ventures?
Sau khi thành lập công ty vào tháng 8/2016, chúng tôi đã lập ra quỹ thứ nhất vào tháng 12 cùng năm, quỹ thứ hai vào tháng 12/2018 và quỹ thứ ba vào tháng 1/2022. Với đối tượng chính là các Startup công nghệ trong giai đoạn tiền hạt giống (Pre-seed) và hạt giống (Seed), chúng tôi đã đầu tư vào tổng cộng 129 công ty, chủ yếu là các công ty ở Nhật Bản và Châu Á. Chúng tôi đặc biệt chú trọng đến ASEAN nên đã thành lập văn phòng đại diện tại Jakarta vào tháng 10/2018 và tại thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 9/2019, đồng thời rót vốn đầu tư vào 18 công ty ở Indonesia và 12 công ty ở Việt Nam. Chúng tôi hiện đang lên kế hoạch cho quỹ tiếp theo sau quỹ thứ ba, đồng thời dự định tăng tỷ lệ vốn đầu tư vào các thị trường khác ngoài Nhật Bản, trong đó có Việt Nam và Indonesia, từ con số 40% hiện tại lên 50% trong tương lai.
Điều quan trọng nhất khi đưa ra quyết định đầu tư của chúng tôi, là chúng tôi có thể hiểu và chia sẻ được tầm nhìn chung cùng định hướng phát triển với nhà sáng lập của startup hay không? Họ có hướng tới tăng trưởng bền vững không? Họ có xây dựng được đội ngũ giàu động lực không? Doanh nghiệp của họ có đóng góp cho sự phát triển của xã hội và thị trường không? Sản phẩm và dịch vụ của họ có thể đạt được PMF (Product Market Fit) không? Họ có thể đưa ra mô hình lợi nhuận bền vững hay không? Doanh nghiệp của họ có thể đóng vai trò là hình mẫu cho thế hệ tiếp theo với tư cách là một startup thành công xuất sắc hay không? Tất cả đều rất quan trọng và là những điểm chúng tôi cân nhắc khi lựa chọn đầu tư.
Về đặc điểm của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam?
Tại Việt Nam, chúng tôi đã đầu tư vào nhiều lĩnh vực bao gồm bán lẻ, phân phối, nhà ở, giáo dục, y tế, truyền thông, kho vận, trải dài từ quỹ thứ nhất đến quỹ thứ ba hiện nay. Chúng tôi đánh giá Việt Nam có nguồn kỹ sư công nghệ dồi dào, có nhiều tài năng trẻ từ trong và ngoài nước, vì vậy Việt Nam đang thu hút nhiều sự chú ý của các nhà đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, Việt Nam còn là quốc gia có độ tuổi trung bình trẻ, nhóm thu nhập trung bình ngày càng mở rộng cả về chất và lượng, nhu cầu về dịch vụ chất lượng cao trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, tài chính, bảo hiểm, nhà ở, giải trí... ngày càng tăng, tạo cơ hội kinh doanh tuyệt vời cho các startup.
Mặt khác, hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn còn đang trong quá trình phát triển hoàn thiện, cả nhà sáng lập và nhà đầu tư đều cần thêm sự tích lũy kiến thức, kinh nghiệm và nguồn lực. Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn chưa có nhiều case startup giúp các nhà đầu tư thoái vốn thành công, hay các startup phát triển thành công vượt trội, có các cá nhân nhà sáng lập lỗi lạc - tấm gương cho nhiều thế hệ startup sau này học hỏi noi theo.
Trước tình hình đó, cá nhân tôi cũng nỗ lực đóng góp cho sự phát triển của startup Việt Nam bằng cách tích cực phổ biến kiến thức và bài học kinh nghiệm trong hoạt động đầu tư trên blog cá nhân của mình (https://www.zunzunstartups.com/). Tôi cũng tâm niệm rằng, việc áp dụng, chuyển giao kinh nghiệm đầu tư và hỗ trợ startup ở nhiều thị trường như Nhật Bản, Indonesia, Ấn Độ sang Việt Nam, để hỗ trợ sự phát triển của các startup Việt Nam là một sứ mệnh quan trọng của chúng tôi.
Chia sẻ về về một thương vụ đầu tư của quỹ?
Chúng tôi không đầu tư chỉ vì lợi nhuận ngắn hạn, mà tập trung vào tầm nhìn dài hạn về việc liệu startup chúng tôi đầu tư có thể đóng góp cho sự phát triển của xã hội và thị trường hay không.
Ví dụ, tôi xin giới thiệu công ty Rootopia mà chúng tôi đã đầu tư vào tháng 12/2022 bằng quỹ thứ ba của Genesia Ventures. Rootopia là một startup được thành lập vào tháng 8/2021, cung cấp nền tảng cho các khoản vay giáo dục giữa người dùng với người dùng (P2P). Việt Nam là nước đang phát triển và chưa có đủ các cơ hội giáo dục cho tất cả mọi người. Có rất nhiều bạn trẻ có nguyện vọng học tập nhưng lại phải từ bỏ việc học lên cao hơn do kinh tế khó khăn. Bên cạnh đó, lãi suất cho vay giáo dục tư nhân cao và còn tồn đọng nhiều vấn đề. Rootopia là một nền tảng kết nối những người muốn tiếp tục học lên cao và những người ủng hộ cá nhân (nhà đầu tư thiên thần), từ đó giúp các học viên có thể tiếp cận về vốn để tiếp tục con đường học tập của mình. Chỉ trong hơn một năm kể từ khi thành lập, nền tảng này đã cung cấp các khoản vay giáo dục cho hơn 1000 học viên tại hơn 10 tỉnh thành trên khắp Việt Nam. Một nền giáo dục tốt sẽ giúp con người có cuộc sống tốt đẹp hơn và giúp cho đất nước giàu mạnh hơn. Chúng tôi mong muốn tiếp tục tích cực đầu tư vào những dự án có ý nghĩa cho xã hội như vậy, vì tương lai phát triển của Việt Nam.
Về kế hoạch trong tương lai?
Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện các khoản đầu tư có ý nghĩa để đóng góp cho sự phát triển chung của Việt Nam. Bằng cách hỗ trợ các startup phát triển bền vững, chúng tôi mong muốn sẽ tạo ra nhiều việc làm trong dài hạn và cung cấp các sản phẩm, dịch vụ có giá trị nâng cao chất lượng sống của người dân tại đây.
Ngoài ra, chúng tôi muốn trở thành cầu nối giữa hai quốc gia bằng cách hỗ trợ các công ty và tổ chức tài chính Nhật Bản quan tâm đến thị trường Việt Nam trong việc đầu tư, xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với các startup trong nước. Chúng tôi cũng muốn tăng cường liên kết với văn phòng đầu tư của chúng tôi ở Indonesia. Indonesia có số lượng Startup nhiều nhất ASEAN và cũng là thị trường thu hút nhiều vốn đầu tư mạo hiểm. Thị trường khởi nghiệp của Indonesia được ước tính đi trước Việt Nam từ 3 đến 5 năm. Với mục tiêu hỗ trợ các hoạt động đầu tư tại Việt Nam trong tương lai, chúng tôi muốn chia sẻ và chuyển giao kinh nghiệm tích luỹ tại thị trường Indonesia sang Việt Nam. Năm 2023, chúng tôi dự kiến mở văn phòng đầu tư tại Ấn Độ, một trong những quốc gia có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất thế giới và sau đó là mở rộng vào các thị trường đang phát triển, bao gồm cả các nước châu Phi.
Xin mời mọi người đọc chi tiết bài phỏng vấn bằng tiếng Nhật của tôi, và của các chuyên gia, lãnh đạo khác đến từ Nhật Bản và Việt Nam, ở dưới đây nhé! Yeah, keep fighting!!
https://www.jetro.go.jp/ext_images/biz/trendreports/2023/b2a82f3df71b9072/202304.pdf